Forget Me Not Dalat: MỤ BÁN MẮM

Mụ Con trạc tuổi bốn mươi, bốn hai. Mụ cao chưa đến một mét bốn lăm, nước da ngăm đen, đôi mắt nâu thật linh động, nếu không nói là sắc sảo. Tuy thấp bé, nhỏ con nhưng giọng mụ lanh lảnh, cao trong. Mỗi lần nghe mụ rao hàng, từ bên này vang vọng qua cả bên kia xóm. Nhà tôi ai cũng mê món mắm cà của mụ. Khi mụ vén chiếc áo dài, đặt quang gánh ngồi xuống là tôi cầm cái chén chạy ra, chìa cho mụ

- Mụ bán con năm đồng. Nhớ cho thêm chút nước nha mụ.

Mụ cười hiền mắng

- Cái con ni, khi mô cũng xin thêm nước

Thật ra nói là nói vậy thôi, chứ không hỏi thêm mụ cũng cho. Lúc thì mụ cho thêm vài miếng cà, khi thì thêm vài miếng thơm, hoặc vài miếng dưa leo. Đôi quang mụ gánh khá nặng, một bên là một thau mắm cà khá đầy, đặt trên cái thúng. Thúng bên kia mụ đựng một hũ mắm ruốc, một hũ mắm tôm, một keo mắm tép... Ai mua chi mụ bán nớ. Mua ít, mua nhiều mụ không hề cằn nhằn. Chiều nào cũng vậy khi nghe tiếng rao của mụ từ đầu xóm là tôi đã nôn nao đợi chờ mụ xuất hiện. Ăn riết đâm ghiền. Nhìn thau mắm cà của mụ mới thấy hấp dẫn làm sao! Màu cà trắng đục, lẫn trong màu vàng của thơm, những lát đu đủ trong trong, thêm màu xanh của dưa leo, màu đỏ của những trái ớt tươi chìm trong màu nước hồng hồng. Không biết mụ có bỏ phẩm đỏ trong ấy không hay là do màu đỏ của ớt bột tạo thành... Không cần biết, chỉ biết mắm cà của mụ ngon là được. Với tôi mắm cà của mụ Con là số một. Khó mà kiếm được mắm cà ngon như mắm cà của mụ ở chợ Đà Lạt. Mua mắm về có khi chúng tôi ăn với bún nhưng thường thì ăn với cơm. Bỏ miếng cà vào miệng. Cắn cái “rụp”. Dòn quá! Ngon quá! Đu đủ, dưa leo cắt lát, mụ phơi heo héo ngấm với ớt, ăn vào tê cả đầu lưỡi. À quên, thêm vị ngọt của thơm đã thấm với mắm nửa chớ. Chậc! Ba tôi thường nói “ Món ăn nhà nghèo mà ngon!”. Nấu miếng canh rau lang, rau đay ăn với cà mắm cũng không chê vào đâu được. Ôi mắm cà mụ Con...là món ăn ngon nhất của tôi thời tuổi nhỏ.

“ Nằm đất với mụ hàng hương - Còn hơn nằm giường với mụ hàng mắm”

Ông Vân già gần nhà tôi cũng cầm chén đến gặp mụ. Ông cứ chào, chọc mụ bằng câu ca dễ ghét ấy. Tôi nghe phát ghét nhưng mụ vẫn tỉnh bơ “ Ừ, “hương hôi” hàng mắm đây. Rứa mà có người muốn còn không được”. Ai cũng biết ông già góa vợ phải lòng mụ Con. Chiều nào ông cũng ra mua mắm, rồi lân la hỏi mụ đủ thứ chuyện. Nào là có “ dôn” chưa? Có con chưa? Mụ bí mật không nói. Mà thiệt, mụ Con vào làng tôi bán cả mấy năm rồi, tôi cũng không biết mụ ở đâu, chồng con ra sao? Có hỏi mụ chị nói mụ ở xa lắm. Thấy mụ mặc áo dài đi bán, lại bán mắm, trông mụ thật luộm thuộm. Mấy bà trong xóm hỏi: “Răng mụ không mặc áo quần ngắn cho tiện.” Mụ giận la cho một trận “Mấy người ni “ốt dột”thiệt, không hiểu người Huế chi hết. Mắc mớ chi mà hỏi hoài.” Rồi mụ lấy gói thuốc rê ra vấn, lập bập hút... phà hơi thuốc ra xa. Mùi thuốc rê mụ hút thật nặng mùi. Ông Vân lại không chê thuốc của mụ tí nào, ông thích xin thuốc của mụ để vừa hút vừa hỏi chuyện dông dài...Bác Ba xóm tôi chê “ Lão Vân tán gái dỡ ẹt. Tao mà chưa vợ, tao tán một phát là dính chóc.”

Mụ Con đảm đang, giỏi dang tuy không đẹp nhưng có duyên nên cũng có vài người, kẻ thì góa vợ, người thì quá tuổi muốn tiến xa với mụ nhưng ngặt nỗi mụ bình chân như vại. Mấy bà già trong xóm tôi thương mụ cũng đòi mai mối nhưng mụ chỉ cười “ Cảm ơn mấy O, có biết tui có dôn hay chưa mà làm mai. Thôi thì làm mai “ ôn dôn” của O đi. Tui ưng liền.” Dị quá! Mấy bà nín khe.

Thời gian trôi qua. Từ cô bé Tiểu học, tôi vào Trung học, rồi qua hết những năm Trung học. Mụ Con vẫn đều đều trên vai đôi gánh, có điều gánh mắm cà có nhẹ đi một ít. Giọng rao của mụ vẫn vang lên từ đầu trên đến xóm dưới. Ít khi mụ nghỉ bán ngoại trừ những hôm bị cảm, bị bịnh. Mắm cà của mụ vẫn ngon, vẫn hấp dẫn chúng tôi, dù lúc này thỉnh thoảng tôi đã tự làm món mắm mình ưa thích. Ông Vân, ông già si tình theo đuổi mụ đã đi xa.... Không biết ông có còn được hưởng mùi hương của mắm nơi miền xa xăm ấy ? Ừ mà...ông đâu còn người bà con nào để nhớ gởi đến ông món mắm cà tình nghĩa trong ngày kỵ của ông ...

Thời gian thắm thoát trôi. Mấy chục năm qua rồi. Tôi đã biết làm món mắm cà mà một thời yêu thích nhưng không làm sao quên được cái hương vị đặc biệt của món mắm do mụ Con làm, cùng tiếng rao lanh lãnh của mụ vang lên từ đầu làng đến cuối ngõ " Ai mua mắm cà.... không? "

FMN DL

Forget Me Not Dalat

Monday, May 8, 2017

MỤ BÁN MẮM

No comments:

About Me